SMOG je mee?
Spreken Met Ondersteuning van Gebaren
Verbale communicatie is niet bij iedereen vanzelfsprekend. Heel wat volwassenen met een verstandelijke beperking hebben moeite een gesproken boodschap te begrijpen en zichzelf uit te drukken. Wij kunnen hen helpen via ondersteunde communicatie. Met ondersteunde communicatie (OC) worden verschillende methodieken, systemen, strategieën en hulpmiddelen bedoeld, die gesproken taal vervangen of aanvullen. OC is gericht op het uiten en begrijpen van taal. Voorbeelden van OC zijn gebaren (o.a. SMOG), verwijzende voorwerpen, lichaamstaal, pictogrammen, geschreven woorden of letters, spraakcomputers en communicatieboeken.
WAT IS SMOG?
Spreken met ondersteuning van gebaren (SMOG) is een Vlaams uniform gebarensysteem. Tijdens het spreken worden de belangrijkste woorden ondersteund met een gebaar. Op die manier wordt de boodschap auditief en visueel aangeboden. Het gebruik van gebaren zorgt automatisch voor het trager uitspreken van de boodschap. Dit bevordert het taalbegrip. Daarnaast helpt SMOG personen met een communicatieve beperking om zich verstaanbaar uit te drukken en dus beter begrepen te worden door hun omgeving.
Let op! SMOG is niet hetzelfde als gebarentaal. Bij gebarentaal wordt er gebruik gemaakt van grammaticale structuren en volwaardige zinnen. Bij SMOG gaan we enkel de kernwoorden in de zin ondersteunen met een gebaar. Je moet bij SMOG dus naar de spraak luisteren en naar het gebaar kijken om de boodschap te begrijpen.
VOOR WIE IS SMOG?
SMOG is er voor iedereen die kan horen, maar een probleem heeft om taal te verstaan of te gebruiken. Alle personen met een communicatieve beperking dus. SMOG kan onder andere helpen bij personen met een verstandelijke beperking, met autisme, met een spraak- en taalontwikkelingsstoornis, neuro-motorische stoornissen of auditieve beperkingen.
WAAROM SMOG LEREN?
SMOG is een uniform systeem dat in een groot deel van de scholen en voorzieningen voor kinderen, jongeren en volwassenen met een communicatieve beperking wordt gebruikt. Een nieuwe cliënt kan hierdoor vlot overgaan naar een andere school of voorziening. Ook in OC Cirkant zet de logopedische dienst sterk in op de communicatie met SMOG. Het is belangrijk dat cliënten en hun begeleiders dezelfde taal spreken. Dit is een voorwaarde voor duidelijke communicatie. Een persoon met communicatiemoeilijkheden die SMOG-gebaren leert, voelt zich begrepen, krijgt plezier in het communiceren en bloeit open.
SMOG GEBRUIKEN
Doordat we bij het gebruik van SMOG uitsluitend onze handen nodig hebben, zijn we niet beperkt in tijd en plaats om te communiceren. We kiezen zelf welke gebaren we gebruiken en hebben geen extra hulpmiddelen nodig. Bij de meeste hulpmiddelen moeten we als gesprekspartner naast de OC-gebruiker zitten om te kunnen communiceren. Dit is bijvoorbeeld zo bij communicatiekaarten en –boeken. Met gebaren kan je een grotere afstand overbruggen en wordt groepscommunicatie gemakkelijker.
SMOG wordt bij onze cliënten aangeleerd en ingeoefend tijdens individuele en groepstherapieën. Daarnaast organiseren we SMOG-lessen voor alle zorgverleners die werken met deze cliënten. Een lessenreeks wordt steeds voorafgegaan door een algemene vorming waar alle aspecten van SMOG worden voorgesteld. Hierna leren we, in meerdere korte sessies, de SMOGgebaren aan. Communiceren met een SMOG-gebruiker verloopt het vlotst wanneer de gesprekspartner een ruimere kennis heeft van SMOG-gebaren dan de gebruiker. Daarnaast is het echter ook van belang om enkel gebaren te gebruiken die de SMOG-gebruiker zelf begrijpt. We houden hier rekening mee bij het selecteren van de gebaren voor deze lessen.