Cirkrant sprak tijdens een gezellig rondetafelgesprek met collega’s van Maroon, Verde en Turkoois over ‘in beweging zijn’. De collega’s van Kobalt vulden achteraf nog aan, want zij konden er op het laatste moment toch niet bij zijn. Ja, flexibel zijn hoort er ook bij, bij in beweging zijn.
Deze vier leefgroepen zagen in de afgelopen jaren niet alleen de organisatie, de netwerken en de werking veranderen, maar zij kregen ook te maken met een verschuiving in de cliënten op de leefgroep.
Zo is Turkoois ondertussen expert op het vlak van dementie, wat resulteerde in een leefgroep waar rust en geborgenheid een prominente rol kregen. In Verde ging het net de andere kant op. Wat vroeger eerder een basale leefgroep was, is nu een veel levendigere leefgroep geworden. De bewoners zijn veel mondiger en aanwezig. Een boeiende uitdaging voor de begeleiders, maar het vergt natuurlijk wel een andere aanpak.
Bij Maroon wordt er op vandaag aangeklopt voor bewoners met een niet-aangeboren hersenletsel (NAH). Enkele jaren geleden een volledig nieuwe doelgroep voor Cirkant, en dat zorgt uiteraard ook voor verschuiving in de focuspunten in de zorg en ondersteuning.
En ten slotte is Kobalt specialist in gedrags- en emotionele stoornissen (GES). In de infrastructuur van de nieuwbouw werd er rekening gehouden met de nood van de bewoners om ruimte voor zichzelf te hebben. Maar ook in de werking wordt er creativiteit aan de dag gelegd om zaken te vinden die werken bij de bewoners van Kobalt. Gelukkig gaat ook de organisatie mee in die alternatieve leefgroepwerking. Elke leefgroep heeft immers zijn eigen accenten.
Heel onze maatschappij is in beweging, merk je dat in je job?
“We komen uit een tijd waarin de maatschappij niet wist hoe ze moesten omgaan met personen met een beperking. Ondertussen is dat gelukkig al anders. Ook al zijn we er nog niet helemaal.
Daarnaast is de visie op zorg voor mensen met een beperking ook in evolutie. Bewoners krijgen nu – in vergelijking tot vele jaren terug – veel meer de kans om zelf keuzes te maken. Begeleiders hebben daarin vaak een meer ondersteunende rol dan vroeger. Maar het is ook vaak zoeken naar wat kan en wat niet.”
OC Cirkant is ook een organisatie in beweging. Hoe ervaren jullie dat?
“Voorzieningen zoals Cirkant worden gedwongen om veel commerciëler te gaan nadenken. Dat zorgt ergens voor een druk bij de begeleiders – denk maar aan administratie, e-mails … – maar dat heeft er ook wel voor gezorgd dat we een zeer open voorziening zijn geworden. Denk maar aan onze Facebook-pagina, de activiteiten op het terrein en in Jonkhove, het feit dat we met de bewoners naar Bed & Breakfasts kunnen gaan. We komen veel vaker aan bod in de maatschappij en dat is dan wel heel fijn.”
Merken jullie ook wijzigingen in de familie en netwerken van de bewoners? Hebben zij andere vragen?
Door overlijdens van oudere ouders en door de komst van jongere bewoners, zijn er ook meer jonge famillieleden en jonge ouders die een rol spelen in het leven van de bewoners. En dat is natuurlijk wel anders. Zij zijn heel betrokken en hechten belang aan open en eerlijke communicatie. Het is wel fijn om die afstemming rond de zorg te kunnen maken.
Bij de NAH-bewoners is de verbinding tussen familie en netwerk enerzijds en de begeleiders anderzijds nog belangrijker. Het netwerk is vaak veel uitgebreider – denk maar aan echtgenotes, kinderen, oude vrienden – maar men gaat ook nog door een heel recent rouwproces. NAH zorgt immers voor een breuklijn in het leven van de cliënt, maar ook in dat van familie en vrienden. De zorg voor het netwerk is daar dan ook anders en van groot belang.”
In beweging. Dat zijn jullie zo goed als elke dag. Maar hoe zien jullie op de werkvloer die verandering in cliënten?
“Sommige begeleiders vinden die verandering tof en zien het als een uitdaging. Andere begeleiders hebben soms wat meer moeite met die veranderingen. Dat is ergens ook logisch. Bewoners die je goed kent en vaak aan gehecht bent, moeten soms vertrekken naar een andere leefgroep omdat ze daar meer op hun plaats zijn. De werking – die al jarenlang gelijkaardig verloopt – moet worden aangepast en het is vaak zoeken wat nu precies werkt en wat niet. Onze bewoners komen immers niet met een handleiding. Dus het is ergens normaal dat zo’n zaken hun impact hebben op een team.
De sterkte zit er hem echter in om te kunnen communiceren en ruimte te geven aan ieders mening. Maar eens er dan een beslissing is genomen over de aanpak is het van belang dat iedereen er als 1 man achter staat.
Anderzijds is het ook zo dat – als er een uitdaging is met een bewoner – en we krijgen het opgelost als team, dat ook enorm veel voldoening geeft. Dat maakt je dan weer sterker als team. Uiteindelijk willen we allemaal het beste voor de bewoner. Dat primeert altijd.”